Fréttir

Samanburður á fasteignagjöldum, hús og lóðarmat

Byggðastofnun hefur fengið Þjóðskrá Íslands til að reikna út fasteignamat og fasteignagjöld á sömu fasteigninni á nokkrum þéttbýlisstöðum á landinu. Viðmiðunareignin er einbýlishús sem er 161,1 m² að grunnfleti og 351m³. Stærð lóðar er 808m². Gjöldin eru reiknuð út samkvæmt núgildandi fasteignamati sem gildir frá 31. desember 2011 og samkvæmt álagningarreglum ársins 2012 eins og þær eru í hverju sveitarfélagi. Til að forðast skekkjur var útreikningur fasteignagjaldanna sendur á viðkomandi sveitarfélag og óskað eftir að athugasemdir yrðu gerðar ef um skekkjur er að ræða. Tekið hefur verið tillit til þeirra ábendinga sem bárust.

Fasteignamat er mjög mismunandi eftir því hvar á landinu er. Fasteignamat húss og lóðar á höfuðborgarsvæðinu, miðað við meðaltal, er 34 milljónir og hefur hækkað úr 30,1 milljón árið 2010. Hefur lækkun matsins frá árinu á undan því gengið nær alveg til baka. Af þeim þéttbýlisstöðum sem skoðaðir voru utan höfuðborgarsvæðisins er matið hæst á Akureyri, 27,4 milljónir, og í Keflavík 24,4 milljónir. Er það óbreytt frá í fyrra. Lægst er matið eins og áður á Patreksfirði, 9,2 milljónir, í Bolungarvík, 10,6 milljónir og á Siglufirði, 10,8 milljónir. Eins og áður er fasteignamatið er mjög mishátt þó ögn hafi dregið saman í prósentum. Á það bæði við um lóðarmat og húsamat. Ástæða þess að saman dregur er sú að matið hækkar meira þar sem það var lægst en þar sem það var hæst. Nú er lægsta mat 27% af hæsta mati en í fyrra var það 26% af hæsta mati.

Þegar horft er á fasteignagjöldin breytist myndin verulega. Tekið skal fram að hér er horft til allra svokallaðra fasteignagjalda, það er fasteignaskatts, lóðarleigu, fráveitugjalds, vatnsgjalds og sorpgjalda. Meðaltalið á höfuðborgarsvæðinu gefur ekki hæstu fasteignagjöldin. Því valda álagningarreglur einstakara sveitarfélaga. Gjöldin eru áfram hæst á Ísafirði, 291 þúsund en nú eru lægstu gjöldin á Vopnafirði, 156 þúsund. Áður voru gjöldin lægst á Patreksfirði. Gjöldin á Vopnafirði eru því tæplega 54% af gjöldunum á Ísafirði. Þarna hefur líka dregið saman með hæstu og lægstu gjöldum.

Hástökkvari ársins hvað fasteignagjöldin varðar er Patreksfjörður ef horft er á prósentuhækkun en þar hækka gjöldin milli ára um 32% eða tæplega 44 þúsund.  Sé hins vegar horft á krónutöluna hefur Húsavík vinninginn en þar hækka gjöldin milli ára um rúmar 50 þúsundir eða 23%. Mest lækka gjöldin í Reykjanesbæ, hvort heldur horft er á prósentu eða krónutölu. Lækkunin er tæpar 20 þúsundir eða 8%.

Rétt er að taka fram að sveitarfélög veita mismunandi þjónustu til dæmis hvað varðar sorpurðun og förgun og sums staðar er rukkað fyrir þjónustu sem er innifalin í gjöldum annars staðar. Þá er og rétt að vekja athygli á því að á einstaka stað er fasteignamat mismunandi eftir hverfum í framangreindum stöðum. Loks er ástæða til að vekja athygli á því að í sveitarfélögum með fleiri en einn þéttbýliskjarna er fasteignamatið mjög mishátt eftir kjörnum og þar með fasteignagjöldin. Sama á við um dreifbýli. Fyrir kemur að mismunandi reglum er beitt við útreikning lóðarleigu innan sama þéttbýlis, til dæmis vegna þess að eldri samningar kveða á um aðrar reikniaðferðir. Hér er miðað við nýjustu samninga.

• Fasteigna- og lóðamat 2012 (pdf) (jpg)
• Fasteignagjöld og mat (pdf) (jpg)
• Tafla